
Na rynku istnieje duży wybór różnego rodzaju opon przeznaczonych do maszyn rolniczych. Różnią się one między sobą pod wieloma względami. Od tego, jak są zbudowane zależą ich cechy użytkowe, a także bezpieczeństwo pracy. Na co zwrócić uwagę, wybierając opony? Jakie są ich typy i jak odczytywać umieszczone na oponach oznaczenia? Tego dowiecie się z niniejszego artykułu.
Konstrukcja, czyli opony diagonalne i radialne
Pomimo wielu zalet, które posiadają powszechne obecnie opony radialne, w dalszym ciągu podstawowym dylematem przy wyborze opon rolniczych jest to, czy zdecydować się właśnie na nie, czy też lepszą alternatywą byłyby opony diagonalne. To kwestia ciągle aktualna zwłaszcza w przypadku niezbyt dużych czy starszych maszyn używanych.
Opony diagonalne w porównaniu do radialnych są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, dzięki czemu chętnie wybiera się je do pracy w trudnych warunkach: na placach budowy, w lesie czy przy różnego rodzaju robotach gospodarczych. Nie jest też bez znaczenia fakt, że są zwykle kilkanaście procent tańsze od opon radialnych.
Czym się różni opona diagonalna od radialnej? Sekret tkwi w ich budowie.
Opony diagonalne
Mocna konstrukcja i niższa cena opon diagonalnych wynikają z ich innej i nieco prostszej budowy. Opony diagonalne mają osnowę składającą się z kilku warstw ułożonych naprzemianlegle kordów, które krzyżują się ze sobą skośnie, tworząc w stosunku do środkowej linii bieżnika zawsze kąt mniejszy niż 90° – zazwyczaj w granicach 30-40°. Boki i czoło mają tą samą ilość warstw osnowy. Od niej zależy nośność opony. Używając opon diagonalnych trzeba zawsze pamiętać o utrzymywaniu odpowiednio wysokiego ciśnienia, gdyż jego niedobór powoduje deformację powierzchni styku z podłożem, a tym samym zmniejsza przyczepność i przyspiesza zużycie bieżnika.
Opony radialne
Opony radialne są zbudowane ze stopki, drutówki, warstwy butylowej (typ bezdętkowy), osnowy i warstwy opasań. Warstwa kordu wchodząca w skład osnowy składa się z nitek, które sięgają do stopki. Nitki układają się pod kątem 90° do środkowej linii bieżnika. Osnowa opony radialnej jest ograniczona przez nierozciągliwe opasanie obwodowe. Takie rozwiązanie, dzięki płaskiemu, odpornemu na odkształcenia czołu opony, daje możliwość pracy przy niższych ciśnieniach w porównaniu do opony diagonalnej. Efektem jest większa powierzchnia styku z podłożem oraz ograniczenie ugniatania gleby i poślizgu kół. Nie należy pomijać również lepszego tłumienia drgań, a zatem kwestii wyższego komfortu pracy operatora.
Opony niskociśnieniowe do dużych maszyn rolniczych
W przypadku dużych ciągników i kombajnów kwestia wyboru opon rozszerza się o tzw. opony niskociśnieniowe, które są odmianą opon radialnych. Mogą one pracować przy ciśnieniu już od 0,6-0,8 bara bez ryzyka uszkodzenia. Karkas umożliwia przenoszenie dużych obciążeń przy ponadnormatywnym ugięciu boku opony. Dzięki możliwości znaczącego zmniejszenia ciśnienia rośnie powierzchnia kontaktu z podłożem, co ogranicza opór toczenia maszyny mający wpływ m.in. na stopień zużycia paliwa.
Trzeba jednak zaznaczyć, że praca opony z niskim ciśnieniem dopuszczalna jest tylko do pracy w polu. W warunkach drogowych zaleca się przejazdy jedynie na bardzo krótkich dystansach. W innym wypadku może nastąpić uszkodzenie opony, co pociąga za sobą znaczne straty finansowe.
Nośność opony
Przy wyborze opon do dużych maszyn należy zwrócić uwagę na ich ładowność wyrażoną w kilogramach. Trzeba przy tym pamiętać, że do obliczenia, jaka nośność ogumienia jest wymagana do danej maszyny, musimy wziąć pod uwagę jej masę całkowitą, czyli łącznie z przewożonym ładunkiem. Istotne jest również to, że producent deklaruje nośność opony dla określonych wartości ciśnienia i prędkości poruszania się. Im niższe ciśnienie, tym mniejsza nośność.
W przypadku kombajnów indeks nośności opon nie ma większego znaczenia, ponieważ maszyny te poruszają się po polu dość wolno. Inaczej jest, gdy mamy do czynienia np. ze spryskiwaczami samojezdnymi. Korzystając z tej maszyny zależy nam na zmniejszonym ugniataniu gleby, a więc utrzymywaniu niższego ciśnienia. Jednak spryskiwacze często przewożą ciecz roboczą na pole z dużymi prędkościami i w związku z tym uszkodzenie ogumienia zdarza się dość często. Wybierając opony, znamy zwykle potrzebne wymiary. Oprócz tego warto zastanowić się nad ich przeznaczeniem oraz rodzajem wykonywanej pracy i pod tym kątem wybrać odpowiedni indeks nośności.
Najważniejsze oznaczenia na oponach
Na każdej oponie obok nazwy producenta i modelu znajduje się szereg innych informacji:
- rozmiary i budowa opony to ciąg cyfr przedzielonych kilkoma literami. W przypadku nowych opon radialnych najczęściej spotkamy się z oznaczeniem metrycznym, np: 420/85R28 (dawne 16.9 R28).
- Pierwsza liczba oznacza szerokość przekroju opony (420 mm).
- Druga liczba (85) informuje o profilu opony. Do wartości 70 przyjmuje się, że opona jest niskoprofilowa, a przy większych wartościach – powyżej 80 – są to opony wysokoprofilowe.
- Litera R oznacza, że dana opona ma budowę radialną,
- Liczba ostatnia (28) to średnica osadzenia na feldze podana w calach.
- indeks nośności, np. 139D, podawany często dla większej prędkości (np. E) pod warunkiem zmniejszenia obciążenia (niższy indeks nośności).
- indeks nośności przy większych prędkościach (umieszczony w okręgu),
- informacja o typie opony:
– opona dętkowa („TT” od „Tube Type”),
– bezdętkowa („TL” od „Tubeless”).
Przykładowe opony w sklepie zychar.pl
Opony do przyczep:
Opona przyczepy 10.0/75-15.3 10×15 10PR Kabat
Średnica wewnętrzna | 15 |
PR | 10 PR |
TT/TL | TL |
Bieżnik | IMP-03 |
Przekrój poprzeczny | 264 |
Ładowność [kg] | 1550 |
Indeks nośności | 123 |
Ciśnienie robocze [kPa] | 390 |
Indeks prędkości | A8 |
Zalecana obręcz | 9.00 x 15.3 |
Opona przyczepy 11.5/80-15.3 11×15 12PR Kabat
Średnica wewnętrzna | 15 |
PR | 12 PR |
TT/TL | TT |
Bieżnik | IMP-03 |
Przekrój poprzeczny | 290 |
Ładowność [kg] | 2180 |
Indeks nośności | 135 |
Ciśnienie robocze [kPa] | 400 |
Indeks prędkości | A8 |
Zalecana obręcz | 9.00 x 15.3 |
Opona 400×8 400 X 8 4PR Kabat do przyczep
Średnica zewnętrzna (mm) | 418 |
PR | 4PR |
Indeks prędkości | A4 |
TT/TL | TT |
Bieżnik | IMP-01 |
Przekrój poprzeczny (mm) | 114 |
Ładowność (kg) | 2300 |
Indeks nośności | 57 |
Ciśnienie robocze (kPa) | 275 |
Rozmiar opony | 4.00-8 |
Zalecana obręcz | 2.50 A x 8 |
Opony do ciągników:
Opona 750×16 przód 6PR Zetor Kabat
Średnica zewnętrzna (mm) | 805 |
PR | 6PR |
Indeks prędkości | A8 |
Bieżnik | SRF-02 |
Przekrój poprzeczny (mm) | 205 |
Ładowność (kg) | 875 |
Indeks nośności | 103 |
Ciśnienie robocze (kPa) | 370 |
Rozmiar opony | 7.50-16 |
Zalecana obręcz | 5.50 F x 16 |
Opona 750×16 przód 8PR Zetor Kabat
Średnica zewnętrzna (mm) | 805 |
PR | 8PR |
Indeks prędkości | A8 |
Bieżnik | SRF-02 |
Przekrój poprzeczny (mm) | 205 |
Ładowność (kg) | 875 |
Indeks nośności | 103 |
Ciśnienie robocze (kPa) | 370 |
Rozmiar opony | 7.50-16 |
Zalecana obręcz | 5.50 F x 16 |