Spawanie elektrodami otulonymi, zwane metodą MMA, należy do technik elektrycznych łukowych, w których łuk spawalniczy jarzy się między topliwą elektrodą pokrytą otuliną, a materiałem spawanym. Spoinę tworzą nadtopione krawędzie elementów łączonych, stapiający się rdzeń elektrody oraz składniki metaliczne otuliny. Do czego służą otuliny i jakie elektrody stosuje się w metodzie MMA? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszym artykule.
Do czego stosuje się spawanie MMA?
Metodą MMA można spawać w niemal dowolnych warunkach, dlatego też jest ona niezwykle uniwersalna i popularna. Najczęściej stosuje się ją do prac instalacyjnych wymagających urządzeń łatwych do przenoszenia oraz gdy prace odbywają się na zewnątrz. Technikę tę powszechnie wykorzystuje się np. do spawania rurociągów. Należy ona także do ulubionych metod spawania majsterkowiczów oraz serwisów lub warsztatów naprawczych.
Jak zbudowane są elektrody otulone?
Elektrody otulone to metalowe pręty otoczone sprasowaną otuliną służące do spawania, napawania oraz (rzadziej) cięcia metali. Dobierane są głównie w zależności od składu chemicznego, właściwości i gabarytów materiałów łączonych, ale także spodziewanej wytrzymałości złącza, rodzaju źródła prądu czy pozycji spawania. Rdzeń elektrody stanowi najczęściej pręt lity w większości przypadków zbliżony pod względem składu chemicznego oraz struktury do materiałów łączonych. Wyjątkiem są elektrody do napawania oraz elektrody do spawania materiałów trudno spawalnych.
Otulina jest sprasowaną mieszaniną składników głównie mineralnych i organicznych oraz dodatków stopowych. W celu zwiększenia uzysku stopiwa, a przez to wydajności spawania, niekiedy do otuliny dodaje się proszek żelaza.
Funkcje i składniki otuliny
Głównym zadaniem otuliny jest osłona łuku przed dostępem gazów z atmosfery. Do pozostałych jej funkcji należą:
- wprowadzenie do obszaru spawania pierwiastków odtleniających, wiążących azot i rafinujących ciekły metal spoiny,
- wytworzenie powłoki żużlowej nad ciekłym jeziorkiem i krzepnącym materiałem spoiny,
- stabilizacja łuku spawalniczego,
- regulacja składu chemicznego spoiny.
Funkcje te spełniają następujące składniki:
- gazotwórcze– wytwarzające odpowiednią osłonę gazową chroniącą przed dostępem tlenu i azotu z powietrza,
- żużlotwórcze– stanowiące również barierę ochronną dla spoiny, a także zmniejszające prędkość chłodzenia i formujące lico spoiny,
- stabilizujące jarzenie się łuku– pierwiastki o niskim potencjale jonizacyjnym (Ca, K, Na),
- odtleniająceciekły metal, wiążące azot i rafinujące ciekły metal spoiny,
- stopowe– sproszkowane metale i żelazostopy,
- wiążące– np. szkło wodne i dekstryna.
Otulina powinna być jednorodna i spoista, współosiowa względem rdzenia, odporna na uderzenia i wstrząsy, pozbawiona porów, pęknięć i zgrubień. Czoło elektrody powinno mieć kształt stożkowy, kulisty lub pośredni. Wskazane jest, aby zawierało ono specjalną powłokę, która ułatwia zajarzenie łuku. Otulina powinna się topić równomiernie, bez nadmiernego rozprysku.
Rodzaje elektrod otulonych
Wyróżnia się różne rodzaje elektrod podzielonych ze względu na skład chemiczny ich otuliny:
Elektrody o otulinie kwaśnej (A)
Otulina tych elektrod zawiera dużą ilość tlenków żelaza i odtleniaczy. Powstający podczas spawania kwaśny żużel przyczynia się do natryskowego przechodzenia metalu w łuku i uzyskania spoin o płaskim i gładkim licu. Elektrodami o otulinie kwaśnej można spawać w pozycji podolnej, nabocznej i w ograniczonym zakresie w pozycjach przymusowych. Stopiwo elektrod o otulinie kwaśnej w stosunku do pozostałych rodzajów elektrod wykazuje większą tendencję do powstawania pęknięć krystalizacyjnych. Elektrody kwaśne zazwyczaj nie wymagają suszenia, jeżeli jednak są widoczne białe wykwity na otulinie, a podczas spawania łuk jarzy się niestabilnie i występuje nadmierny rozprysk oraz porowatość spoin, zaleca się suszenie elektrod przez ok. 1 godz. w temperaturze 100-150°C. Elektrodami otulonymi kwaśnymi spawa się zazwyczaj przy wykorzystaniu prądu przemiennego lub prądu stałego z biegunowością ujemną na elektrodzie.
Elektrody o otulinie zasadowej (B)
W otulinie tych elektrod są zawarte przede wszystkim węglany wapnia i magnezu oraz fluoryt. Elektrody te charakteryzują się wysoką plastycznością stopiwa, również w niskich temperaturach oraz wysoką odpornością na pękanie zimne i gorące. Mała skłonność stopiwa do powstawania pęknięć gorących wynika z dużej czystości metalurgicznej stopiwa, natomiast pęknięć zimnych – z małej zawartości wodoru w stopiwie i dużej udarności stopiwa. Aby utrzymać małą zawartość wodoru, elektrody zasadowe należy koniecznie suszyć przed spawaniem, zazwyczaj w temperaturze 300 – 350°C przez ok. 1 – 3 godz., a następnie przechowywać w specjalnych termosach. Jeżeli elektrody są przechowywane w zwykłych pojemnikach, wymagane jest ponowne suszenie już po ok. 4 godz. Elektrodami zasadowymi można spawać we wszystkich pozycjach oprócz pozycji z góry na dół, do której są stosowane elektrody zasadowe o zmodyfikowanym składzie otuliny. Elektrodami otulonymi zasadowymi spawa się zazwyczaj przy wykorzystaniu prądu stałego z biegunowością dodatnią na elektrodzie, a przejście metalu w łuku do jeziorka spawalniczego odbywa się zazwyczaj grubo kroplowo.
Elektrody o otulinie celulozowej (C)
Elektrody te są powszechnie stosowane do wykonywania prac spawalniczych i montażowych pod gołym niebem, szczególnie do spawania rurociągów przesyłowych. Zastosowanie elektrod celulozowych w trudnych warunkach montażowych wynika z ich następujących właściwości:
- możliwości spawania we wszystkich pozycjach, szczególnie w pozycji pionowej z góry na dół,
- łatwości wykonywania warstwy graniowej,
- możliwości wykonania ściegów przetopowych elektrodami o średnicy 4 mm i większej,
- mniejszej wrażliwości na dokładność przygotowania złącza,
- małej wrażliwości na panujące warunki atmosferyczne,
- wysokiej wydajności spawania.
Elektrodami otulonymi celulozowymi spawa się zazwyczaj przy wykorzystaniu prądu przemiennego lub prądu stałyego z biegunowością dodatnią na elektrodzie.
Elektrody o otulinie rutylowej (R)
To elektrody o uniwersalnym zastosowaniu, zawierające w otulinie rutyl (TiO2) oraz odtleniacze: żelazomangan i żelazokrzem. Często w celu zwiększenia wydajności spawania do otuliny wprowadza się proszek żelaza. Ze względu na przenoszenie kropel metalu w łuku (średnio kroplowe i drobno kroplowe) elektrody te są często przydatne do spawania cienkich elementów. Elektrodami rutylowymi można bez problemów spawać we wszystkich pozycjach z wyjątkiem pozycji pionowej z góry na dół, wówczas spawanie jest bowiem utrudnione. Po spawaniu otrzymuje się ładną spoinę z licem o drobnej łuskowatości. Zazwyczaj nie wymagają one suszenia. Jeżeli jednak są widoczne białe wykwity na otulinie, a podczas spawania łuk jarzy się niestabilnie, występuje nadmierny rozprysk i porowatość spoin, zaleca się suszenie elektrod przez ok. 1 godz. w temperaturze 100 – 150°C. Elektrodami otulonymi rutylowymi spawa się zazwyczaj prądem przemiennym lub prądem stałym z biegunowością ujemną na elektrodzie.
Poza wymienionymi czterema najczęściej używanymi elektrodami otulonymi istnieją kombinacje, np. elektrody o otulinie rutylowo-kwaśnej (RA), rutylowo-zasadowej (RB), rutylowo-celulozowej (RC) itp.
Oznaczenia na opakowaniach elektrod
Każdy producent elektrod otulonych jest zobowiązany do jednolitego oznaczenia opakowania elektrod otulonych, na którym jednoznacznie określone zostanie ich przeznaczenie, rodzaj i własności. W zależności od przeznaczenia elektrod otulonych do spawania łukowego stosowane są różne rodzaje oznaczeń, niemniej jednak zawsze według ściśle określonych zasad. Dokładny opis symboli elektrod (do spawania stali niestopowych i drobnoziarnistych) na poszczególnych pozycjach zamieszczony jest w normie PN-EN ISO 2560:2010. Poza wymienionymi oznaczeniami, dotyczącymi przeznaczenia, rodzaju oraz właściwości elektrod, na opakowaniach z elektrodami znajdują się również inne wskazówki odnośnie ich właściwego użytkowania, m.in. symboliczne oznaczenia właściwych pozycji spawania oraz rodzaju prądu i biegunowości
Maszyny rolnicze są dzisiaj powszechnie wykorzystywane zarówno w niewielkich, jak i w dużych gospodarstwach rolnych. Zazwyczaj po skoszeniu zbóż na Czytaj więcej
Trzypunktowy Układ Zawieszenia jest prostą konstrukcją, która umożliwia połączenie (zagregowanie) z ciągnikiem niezbędnych do pracy na polu maszyn rolniczych i Czytaj więcej
Witamy na blogu firmy ZYCHAR. Będziemy starali się tutaj Was na bieżąco informować co u nas słychać, dodawać realizacje z Czytaj więcej
Glebogryzarki przeznaczone są do przemieszczania oraz spulchniania wszelkiego typu gleby. Maszyna w pewnym stopniu zastępuje jednocześnie pracę pługa, kultywatora i Czytaj więcej
Spis treści Sposoby na naturalną ochronę Zastosuj czosnek i cebulę Użyj ekonomicznych środków Stwórz korzystne warunki dla roślin Kontrola szkodników Czytaj więcej
Wielu użytkowników samochodów stosowanie krzyżaków uważa za nieco przestarzałe. Mimo to z przegubami wału nadal mamy do czynienia np. w Czytaj więcej
Łożyska toczne są szeroko stosowane i służą do obracania wałów w wielu różnych maszynach, takich jak rowery, samochody, silniki elektryczne, Czytaj więcej
Przyczepa HL 6011 po gruntownej odbudowie Przyczepa została przerobiona z wywrotu dwustronnego na wywrót trzystronny. Konstrukcja podwozia została wzmocniona. Czytaj więcej
Uszczelnienia są bardzo ważnymi elementami w konstrukcji wielu maszyn oraz urządzeń. Mają za zadanie przede wszystkim zapewnić szczelność połączenia dwóch części Czytaj więcej
Metal jest materiałem bardzo wytrzymałym, jednak aby wykonane z niego powierzchnie znajdowały się w dobrym stanie, wymagają odpowiednich zabiegów. Największe Czytaj więcej
Łańcuchy rolkowe to najczęściej stosowany w urządzeniach mechanicznych sposób przenoszenia napędu, cieszący się opinią elementów o wysokiej trwałości. Ich konstrukcja Czytaj więcej
Akumulator w pojeździe bez odpowiedniego ładowania szybko stałby się bezużyteczny. Za ciągłą dostawę prądu odpowiedzialny jest alternator. W tym artykule Czytaj więcej
Wynalezienie żarówki halogenowej stało się prawdziwą rewolucją w technice motoryzacyjnej, mającą wpływ na sposoby oświetlenia m.in. pojazdów i maszyn rolniczych. Czytaj więcej
Filtry hydrauliczne pełnią ważną funkcję w każdym układzie hydraulicznym. To dzięki nim mamy pewność, że nie dostają się do niego pyły Czytaj więcej
Mimo, że postęp technologiczny w motoryzacji jest ogromny, a stosowana w autach elektronika coraz bardziej skomplikowana, to nad jej bezpieczeństwem Czytaj więcej
Nie trzeba nikogo kierującego się zdrowym rozsądkiem przekonywać, że posiadanie gaśnicy w samochodzie, ciągniku czy kombajnie rolniczym jest niezbędnym wyposażeniem Czytaj więcej
Farby ftalowe (alkidowe) należą do najczęściej stosowanych typów farb. Popularność ta bierze z niskiej ceny i - dzięki zmienianiu proporcji Czytaj więcej
Spis treści Wybór części zamiennych Specyfikacja techniczna Dostępność na rynku Odpowiednie dopasowanie Podstawowe parametry maszyny Porównanie jakości ofert Wybieranie najlepszych Czytaj więcej
Rеѕоrу ріórоwе tо nајѕtаrѕze rоzwіązаnie ѕtоѕоwаne do dnia dzisiejszego w niektórych typach pojazdów. W autach osobowych zastąpione zostały przez amortyzatory, Czytaj więcej
Filtr powietrza to element, o którym posiadacze ciągników i maszyn rolniczych często zapominają. Jak istotny to podzespół i jak ważną funkcję spełnia Czytaj więcej
Chcąc zapewnić sprawność maszyn rolniczych w kolejnym sezonie trzeba je oczyścić, zakonserwować i odpowiednio garażować przez okres zimy. Wydaje się, Czytaj więcej
Na rynku istnieje duży wybór różnego rodzaju opon przeznaczonych do maszyn rolniczych. Różnią się one między sobą pod wieloma względami. Czytaj więcej
ZYCHAR na XIV edycji Targów Rolniczych AGRO-PARK 2022 Zapraszamy do spotkania z nami na XIV edycji Targów Rolniczych AGRO-PARK, które Czytaj więcej
Pompy zębate są pompami rotacyjnymi, których działanie polega na zmianie objętości cieczy roboczej znajdującej się między cylindrem pompy, a zębatką Czytaj więcej
Przestoje w działaniu urządzeń skutkują opóźnieniami w produkcji. Warto więc dbać o jakość i właściwy dobór środków smarnych, aby mogły Czytaj więcej
Kombajny do ziemniaków umożliwiają jednoetapowy i szybki zbiór oraz znaczne ograniczenie pracy ręcznej. Maszyna pozwala na wykopanie ziemniaków, oddzielanie bulw Czytaj więcej
Siłowniki hydrauliczne nazywane są silnikami hydrostatycznymi. Ich zadanie polega na wprawienie w ruch tłoczyska za pomocą energii powstałej pod wpływem ciśnienia Czytaj więcej
Ubrania robocze w rolnictwie powinny być dostosowane do czynników pogodowych, rodzaju wykonywanych czynności i pory roku. Odzież ta musi być Czytaj więcej
Filtr olejowy to jeden z podstawowych elementów, dzięki którym eksploatować możemy pojazd długo i bezpiecznie. Regularna wymiana jest nie tylko Czytaj więcej
Złączki hydrauliczne wykorzystuje się w każdej instalacji, w której pracuje lub przepływa ciecz. Potrzebne są zarówno w domowych instalacjach wodnych i Czytaj więcej
Oto nasz kolejny pomysł na przebudowę przyczepy ze stałą skrzynią ładunkową na wywrotkę. Projekt przebudowy opiera się podwoziu polskiej przyczepy Czytaj więcej
Farby poliuretanowe zostały wynalezione w latach trzydziestych dwudziestego wieku i do dziś cieszą się dużą popularnością. Takie emalie tworzą trwałe Czytaj więcej
Przedstawiamy Państwu ostatnią naszą realizację mianowicie kompletną górną zabudowę do przyczepy Autosan D-47 Zabudowa D-47 wykonana na zlecenie naszego klienta. Czytaj więcej
Wały przegubowo-teleskopowe przenoszą moment obrotowy z ciągnika na maszynę. Dzieje się to przez połączenie dwóch podzespołów: WOM, czyli wału odbioru Czytaj więcej
Prostowniki to urządzenia, które służą do zmiany napięcia prądu z przemiennego na napięcie stałe. Właściciele samochodów znają je najczęściej pod nazwą Czytaj więcej
Ciągniki i maszyny rolnicze są często wyposażane w lampy dodatkowe, które ułatwiają eksploatację sprzętu. Jedną z najpopularniejszych jest pomarańczowe światło błyskowe, Czytaj więcej
Siewniki to jedne z najważniejszych maszyn rolniczych. Służą do wysiewania nasion zbóż i roślin przemysłowych. Znacząco przyczyniają się do usprawnienia Czytaj więcej
Oznaczenia na oponach do ciągników różnią się od systemu stosowanego w ogumieniu do aut osobowych. Wielu właścicielom tych pojazdów sprawia Czytaj więcej
Chyba każdy zna to nieprzyjemne uczycie, gdy po przekręceniu kluczyka w stacyjce nie dzieje się nic, albo słuchać jedynie metaliczne Czytaj więcej
Pługi zawieszane Pługi przeznaczone są do podorywek oraz orek siewnych i przedzimowych. Zapewniają one prawidłową pracę na polach płaskich i Czytaj więcej
Przedstawiamy Państwu jedne z ostatnich naszych realizacji - Dwie bliźniacze zabudowy BSS PS 2 08.06 Dwie bliźniacze zabudowy przyczep BSS Czytaj więcej
